-
1 KVEÐJA
I)(kveð, kvaddi, kvaddr), v.1) to call on, summon (Þórvaldr kvaddi húskarla sína);kveðja e-n e-s, to request (demand) of one;kveðja matar, svefns, to call for food, sleep;kveðja sér hljóðs, to call for a hearing;kveðja þings, to convoke a meeting;kveðja e-n e-s, to call on, summon, one to do something (vóru vér kvaddir at bera vitni þat);2) to welcome, greet (þeir kvöddu konung);of one departing, to bid farewell, take leave of (hann gengr nú í brott ok kveðr engan mann);refl., kveðjast, to greet one another (þeir kvöddust vel);3) with preps.:kveðja e-n at e-u, to call on a person to do a thing, call his attention to (þik kveð ek at þessu);kveðja e-n frá e-u, to exclude from, deprive of (ek hefi opt menn frá æfi kvadda, er eigi vildu hlýða mínum boðum);kveðja e-n til e-s, to call on one for a thing (kveðja menn til ferðar);kveðja e-n upp, to call on one to rise (síðan vaknaði Haraldr ok kvaddi upp menn sína); to summon to arms;síðan safnaði hann liði ok kveðr upp almenning, after that he gathered men and roused the whole country;kveðja e-n út, to call one out of the house (hann kvaddi út Höskuld ok Hrút).f. welcome, greeting, salutation (konungr tók kveðju hans).* * *pres. kveð; pret. kvaddi; imperat. kveð, kveðþú, kveþþu, Hm. 127 (Bugge); part. kvaddr: with neg. suff., pres. indic. kveð-ka, Ls. 10: [see kveða]:—to call on, address, request, summon; Þorvaldr kvaddi húskarla sína, Nj. 18, Eb. 314: with gen. of the thing, acc. of the person, k. e-n e-s, ok er þess mest ván at ek kveðja þik þess eigi optar, Fms. iv. 38; k. dura, to call at the door, Skálda 163, Fms. ii. 194, vi. 21; k. matar, svefns, to call for food, sleep, Bs. i. 366; k. sér hljóðs, to call for a hearing, Nj. 105, Ísl. ii. 255, Rekst. 1; k. e-n at óði, to call one to listen to one’s song, Jd. 1, Leiðarv. 2.2. with prepp.; k. e-n at e-u, to call on a person to do a thing, call his attention to; þik kveð ek at þessu, Nj. 150; hann vildi, jafnan at Ólafr væri at kvaddr öllum stórmælum, Ld. 94; kvaddi hann at því Gregorium Dagsson, Fms. vii. 256; kvaddi hann þar at Erling Skakka, 257; Björn kveð ek at þessu, Ld. 14:—k. e-n brott af, frá, to call on one to go; eigi hefir ek yðr … brott kvatt af mínum garði, Fas. i. 71:—k. e-n frá, Nj. 170; ek hefi menn optlega kvadda frá erfðum, Fms. i. 305:—k. e-n til e-s, to call on one for a thing; kveð ek hann til farar með þér, … hann skaltú k. til föruneytis með þér … ekki skaltú hann k. til þessar ferðar, Ísl. ii. 322, 323; þá skaltú k. menn til ferðar með þér, Nj. 14:—k. upp, to call up; k. upp alla þá menn er mikils eru virðir, Fms. xi. 120; samnaði liði ok kvaddi upp almenning, Nj. 107, Fms. vi. 179:—hann kvaddi út Höskuld ok Rút, Nj. 21:—with dat., eigi kann ek þat at mínu ráði sjá, at kveðja í burtu mönnum Þorgils, ok förunautum, Sturl. i. 22.II. in law, a general term, to request, demand, summon, call on one to perform any legal duty, as also to challenge, appeal to, and the like, according to the context; svá skal mann kveðja, nemna mann þann á nafn, ok kveði hann gripar þess er hann á at honum, ok nemni gripinn, ok kveði hann laga kvöð ok lyritar, N. G. L. i. 218, 219; kvaddi hann svá at vér heyrðum á, kvaddi hann um handselt mál Þorgeirs, Nj. 238; gögn þau öll er áðr var til kvatt, Grág. i. 106; kveð ek yðr lögkvöð, Nj. 218; berum vér svá skapaðan kvið fram, sem Mörðr kvaddi oss, 238; þeir kvöddu fjóra búa ór kviðinum, they challenged four neighbours, 110; kveð ek yðr svá at þér heyrit á sjálfir, 218; stefna, ok kveðja til tólptar-kviðar, Grág. i. 213, 214;—kveðja búa heiman, to summon neighbours ( jurors) at their home (heiman-kvöð), a law phrase, opp. to kveðja búa á þingi, to summon them in parliament (þinga-kvöð), passim in Grág. and the Sagas, see kvöð; hann kvaddi búa til máls, Nj. 36; þú kvaddir Keisarann til þíns máls, they appealed to Caesar, Post.; kveð ek yðr um handselt mál N. M., Nj. 218.2. with gen. of the thing, to call, summon; kveðja þings, to convoke a meeting, Fms. i. 149, vi. 12 (acc., Fb. i. 565, wrongly); k. móts, Fms. vii. 60; k. tólptar-kviðar, Grág. i. 34; k. laga, D. N.; k. féránsdóms, 81; k. fjár, 402, N. G. L. i. 23; k. sér griða, Bs. i. 544:—k. e-n e-s, to summon, call on a person to perform a duty; k. goða tólptar-kviðar, Grág. i. 105; k. búa bjargkviðar, Nj. 110; kveð ek yðr þeirra orða allra er yðr skylda lög til um at bera, 218, 238; vóru vér kvaddir at bera vitni þat, 238.III. to welcome, greet; þeir kvöddu konung. Am. 6, Eg. 28, Nj. 3; hann var svá kátr at hvert barn kvaddi hann hlæjandi, Fms. vii. 172; kyssa ok kveðja, Hkv. 13: of one departing, hann gengr nú í brott ok kveðr engan mann, Band. 4 new Ed.2. recipr. to greet one another; þeir kvöddusk vel, Ísl. ii. 355, passim, see heilsa and the remarks there made: k. e-n heipta, to lay imprecations on one, Hm. 152, cp. 138. -
2 kveðja
I)(kveð, kvaddi, kvaddr), v.1) to call on, summon (Þórvaldr kvaddi húskarla sína);kveðja e-n e-s, to request (demand) of one;kveðja matar, svefns, to call for food, sleep;kveðja sér hljóðs, to call for a hearing;kveðja þings, to convoke a meeting;kveðja e-n e-s, to call on, summon, one to do something (vóru vér kvaddir at bera vitni þat);2) to welcome, greet (þeir kvöddu konung);of one departing, to bid farewell, take leave of (hann gengr nú í brott ok kveðr engan mann);refl., kveðjast, to greet one another (þeir kvöddust vel);3) with preps.:kveðja e-n at e-u, to call on a person to do a thing, call his attention to (þik kveð ek at þessu);kveðja e-n frá e-u, to exclude from, deprive of (ek hefi opt menn frá æfi kvadda, er eigi vildu hlýða mínum boðum);kveðja e-n til e-s, to call on one for a thing (kveðja menn til ferðar);kveðja e-n upp, to call on one to rise (síðan vaknaði Haraldr ok kvaddi upp menn sína); to summon to arms;síðan safnaði hann liði ok kveðr upp almenning, after that he gathered men and roused the whole country;kveðja e-n út, to call one out of the house (hann kvaddi út Höskuld ok Hrút).f. welcome, greeting, salutation (konungr tók kveðju hans).* * *u, f. a welcome, greeting; konungr tók kveðju hans, Eg. 63, passim, Matth. i. 29: also of one absent, hann sagði þeim kveðju Gunnhildar, Nj. 5; bar hann konungi kveðju Þórólfs, Eg. 53; þeir skyldu segja konungi kveðju hans, Fms. x. 290; kveðju-sending, sending one’s greeting, compliments, vi. 92, vii. 103, Sturl. ii. 149: salutation, in the formula at the beginning of a letter, Ingi konungr sendir kveðju Sigurði konungi, Fms. vii. 220; N. M. sendir N. M. kveðju Guðs ok sína, D. I. passim:—in mod. usage the address on a letter is called kveðju. -
3 MÆLA
* * *I)(-ta, -tr), v.1) to speak, with acc. and absol. (Flosi mælti ekki orð á meðan);mæla mörgum orðum, to use many words;mæla e-n orðum, to address one;mæla máli, to speak a (foreign) language;mæla æðru, to express fear, despondency;mæla lög, to speak law, have law on one’s side in pleading;mæla málum, to plead a cause;mæla mælt mál, to speak what others say;2) to stipulate, appoint, settle (var svá mælt, at S. jarl skyldi koma til Dyflinnar);mæla mót með sér, to fix an interview;mæla sér e-t, to claim for oneself (ef þú vilt þér mæla man);3) with preps.:mæla aptr, to retract (one’s words);mæla á máli, to speak a language (mæla á Írsku);mæla eptir e-n, to take up the prosecution in the case of a slain man (þú átt eptir hraustan mann at mæla);mæla eptir e-m, to take one’s part;mæla fyrir, to order, prescribe (sagði Jófríðr honum, ar barnit er út borit, sem hann hafði fyrir mælt);mæla fyrir e-u, to claim;allt þat silfr, er hann mælti fyrir, which he had bargained for;mæla fyrir griðum, to declare a truce (by using the proper formula);mæla vel fyrir e-m, to express a wish for a person’s good fortune (G. gaf sveininum gullsylgju ok mælti vel fyrir honum);mæla fyrir skipi, to say the prayer when a ship puts to sea;mæla fyrir minni, to propose a toast;mæla í móti e-u, to gainsay, oppose, object to (allir heiðnir menn mæltu í móti);mæla til e-s, to speak to one;hón mælti til hans djarfliga, she spoke up to him boldly;to speak of one (Gunnar hafði aldri illa mælt til Njálssona);mæla til e-s, to express a wish for a thing (þeir mæltu til vináttu með sér at skilnaði);mæla til friðar, to sue for peace;mæla e-t til e-s, to claim, call for as payment (þeir fóru lengi undan ok mæltu til fé mikit at lyktum);mæla um e-t, to say about a thing (G. spurði, hvat hann mælti um hrossin);to utter, say solemnly (þat læt ek verða um mælt, at);mæla e-n undan e-u, to beg one off from (mæla e-n undan dauða);mæla við e-n, to speak to (G. mælti við Ögmund: fylg þú þeim til húsa minna);mæla við e-u, to gainsay, refuse;4) refl., mælast.(-da, -dr), v. to measure.* * *1.t, [Ulf. maþlian = λαλειν; A. S. mæðlan, madelian; Germ. melden by way of metathesis; Old Engl. mele; the Dan. mæle as well as the Icel. are contracted forms, cp. nál from nadal]:—to speak, with acc. and absol.; mæli þarft eðr þegi, Hm. 18; mæla staðlausa stafi, id.; hví þegið ér, svá at mæla né meguð, Ls.; margir menn mæltu ílla við Skamkel, Nj. 80; eigi munt þú þat vilja mæla, 85; Gizurr hvíti (Njáll), … mælti, 90, 91, 220, 228; stafnbúar mæltu, at hann skyldi mæla allra hötðingja heilastr, Fms. vii. 290; mæl þú allra drengja heilastr, viii. 97; þat þætti mér mælanda (gerund.), that is a remarkable speech, Fb. ii. 196; mæla mörgum orðum, to use many words, Hm. 104; mæla þessum orðum, to use these words, Hkr. ii. 78; mæla e-n orðum, to address, Vþm. 4; mæla í hug sér, to speak to oneself, 623. 54; mæla máli, to speak a language; hann mælti allstaðar þeirra máli sem hann væri allstaðar þar barnfæddr sem þá kom hann, Bs. i. 80.2. special usages; mæla áljót, to speak a libel, Grág. ii. 146; mæla æðru, to express fear, despondency, despair, Nj. 199; mæla tál, hégóma, to tell tales, falsehoods, 258; mæla lög, to speak law, to have the law on one’s side in pleading, Fms. vii. 142; mæla ljóst, to speak out, Nj. 102; mæla í mútur, to speak with reserve (see múta); hafa réttara at mæla, to speak true, have right on one’s side, Fms. iii. 22; mæla lögskil or lögskilum, to speak or perform public duties in court or in the assembly, Nj. 3, Ísl. ii. 255; mæia helgi e-s, to pronounce the inviolability of, Grág. i. 92; mæla nálum, to plead a cause, 2; en er höfðingjar höfðu þar mælt þeim málum sem þar stóðu lög til, Ld. 32; mæla e-s máli, Grág. i. 198; mæla mælt mál, to say what all the world says, Gísl. 11, Stj. 463: mod. to say a plain word, speak plainly; bréf harðlega mælt, worded, Bs. i. 554, Fms. ix. 389.II. to stipulate; mæla e-t með sér, to fix, stipulate, appoint: fundusk þeir, sem mælt hafði verit með þeim, Nj. 256; mæla mót með sér, to fix an interview, Eg. 564; mæla sér man, to fix an interview with her, Hm. 97:—mæla sér e-t, to stipulate, bargain for; vér höfum fund várn mæltan ár hvert hér í Gula, N. G. L. i. 4; ek hefka fé mælt mér í dóm þenna ok monka ek mæla, Grág. i. 79; slíkan stað ok máldaga sem þeir áttu sér mæltan, 154; þeir mæltu til fé mikit at lyktum, Nj. 99; mælti hann þat til at eiga dóttur hans, 271; en hón mælti þat til við konung, at hann skyldi vinna allan Noreg, Fms. x. 181; hvat er til mælt, Fs. 92; ek mæli til kaupa við þik, Nj. 3; þeir mæltu til vináttu með sér at skilnaði, Eg. 691; þeir mæla til bardaga með sér um morguninn, Fb. i, 142; hygg þú at því vandliga at þú mæl til hvers-vetna ílla þess er þú beiðir hann, Fms. xi. 58; hús þau er til skaða-bóta eru mælt, for which compensation has been stipulated, Grág. i. 459; mæla til friðar, to sue for peace, Fas. ii. 121 (frið-mælask).III. with prepp.; mæla á máli, to speak in a language; mæla á Irsku, Ld. 76:—mæla aptr, to retract, Sturl. i. 46:—mæla eptir e-m, to take one’s part, excuse him, Nj. 26, 53, Fms. vii. 120: to request, demand, ix. 52: but mæla eptir e-n, with acc., to lead the prosecution (eplir-mál) in the case of a slain man, Grág., Nj., Sagas passim:—mæla fyrir, to order, prescribe; sem biskup mælir fyrir, Grág. i. 377; sem Þórðr mælti fyrir, Ld. 44; allt þat silfr er hann mælti fyrir, which he had bargained, Fær. 6; þat bréf er konungr mælti svá fyrir, at …, Fms. ix. 447: to declare, Nj. 15: to cite a formulary, preamble, or the like, mæla fyrir skipi, to say the prayer when a ship first puts to sea; gékk Þorvaldr til siglu ok mælti fyrir skipi eptir sið, Bs. i. 774; thus, mæla fyrir griðum, to declare a truce, by using the proper formulary, Fms. ix. 53, Nj. 106; mæla fyrir minni, to propose a toast, Fms. i. 35:—mæla móti, to gainsay, speak against, Eg. 72, Nj. 129, 158, Fms. vii. 290:—mæla til e-s, see above:—mæla um e-t, to speak about a thing, Hom. 157; konungr varð styggr ok mælti um nokkurum orðum, Eg. 16: to use an expression, utter (in an emphatic sense), of spells or the like, mikit hefir Jökull um mælt, svá at mér er þat eigi þolanda, Fs. 54; læt ek þat um mælt, at þú munt …, Ísl. ii. 197, v. l.; þar mynda ek hafa gefit þér upp eina sök, ef ek hefða eigi svá mikit um mælt, Hrafn. 8; svá fór sem vér gátum at mikil-mannliga mundi verða um mælt af þinni hendi, Fms. xi. 111; læt ek þat verða um mælt (of a spell) at þú verðir at enni ljótustu trollkonu, Fas. ii. 152: cp. mæli eg um og legg eg aá in mod. tales of witches saying their spell:—mæla við e-n, to speak to a person, address, Nj. 3, Eg. 92, passim; mæla við e-u, to gainsay, Edda 39, Fms. vii. 123, Þiðr. 253, Hkr. ii. 198:—compds, á-mæla, to blame; for-mæla, to accuse; hall-mæla, to blame:—impers., mælir svá, it is said, Hom. 155.IV. reflex. to speak, express oneself, esp. with prepp.; mælask fyrir, to ejaculate, say one’s say; finnrinn mæltisk innan fyrir, og sagði svá, he spoke from the inner part of the house. Fms. x. 262; hví þú, Gangráðr, mælisk af gólfi fyrir? Vþm. 9; hann biðsk fyrir ok mælisk nú fyrir sem honum þótti vænligast, Fms. xi. 134; Finnr andaðisk ór sótt þeirri ok mæltisk áðr vel fyrir, ii. 164; mælask vel, ílla fyrir, to be well (ill) spoken of, to make a good (bad) impression; görum vit góða hans ferð, hann hefir mikils misst, þat mun vel fyrir mælask, Nj. 29; víg Gunnars spurðisk, ok mæltisk ílla fyrir um allar sveitir, 117; mæltisk kvæðit vel fyrir, Fms. vii. 113; ílla mun þat fyrir mælask, at ganga ásættir við frændr sína, Ld. 238:—mælask undan, to excuse oneself, decline, Fms. ix. 227, Fb. i. 100:—mælask um, to utter, express; eigu vér þvi at vera úkvíðnir ok mælask eigi ílla um, Fms. xi. 389.2. recipr., mælask við, to speak to one another, converse; ekki mæltusk þeir fleira þann dag við, Fms. vii. 127; mun hvat við höfum við mælsk, Nj. 111; ok munu vit þess þurfa at muna þat, at vit höfum vel við mælsk, 54; mælask ílla við, to bandy words, N. G. L. i. 333; mælask við einn saman, to talk to oneself ( soliloquize), Stj. 617; Þorvaldr mæltisk mjök einn við á Þinginu, því at engir gengu í berhögg við hann, i. e. Th. had alone the word, for none in the parliament opposed him, Sturl. ii. 61.3. impers., e-m mælisk vel, to speak well; skal eigi marka reiðs manns mál, kann vera at okkr mælisk betr annat sinn, Sturl. ii. 178: to make a good speech, sögðu menn at honum mæltisk vel, Nj. 87; at lögbergi var görr mikill rómr, at Merði mæltisk vel ok sköruliga, 230.4. part. mæltr (q. v.), spoken.2.d, [mál], to measure, Clem. 33, Sks. 629, Grág. i. 462, Fms. ii. 230, K. Á. 206, N. G. L. i. 323, passim. -
4 ÆSTA
(æsta, æstr), v. to ask, demand, request (æsta e-n e-s); æsta sór griða, to ask for a truce.* * *t, [ást], to ask or ask for, demand, request; æ. e-n e-s, æsta e-n taks, Gþl. 122, N. G. L. i. 47, passim; æsta rannsaks, Gþl. 540 (see tak); æsta e-n vistar, to ask for harbour, Sighvat; æstanda þykkir e-m þess er vant er, a saying, one who asks for what he wants, Sól. (cp. kveðr hverr sinnar þurftar); æstu sér griða, to ask for a truce, safe-conduct, Js. 39; svá sem Norðlendingar æstu hann til, as they asked him to do, at their request, Íb. 16; þeir æstu Goð gjafar við sik, Clem. 149; sem þeir höfðu æst, Íb. 11; svá sem pávinn æsti, Hom. (St.)
См. также в других словарях:
request — 1 /rI kwest/ noun 1 (C) a polite or formal demand for something (+ for): They have made an urgent request for international aid. | request that: He ignored the neighbours requests that he should make less noise. | at sb s request (=because they… … Longman dictionary of contemporary English
demand — I v. To claim as one s due; to require; to ask relief. To summon; to call in court II n. The assertion of a legal right; a legal obligation asserted in the courts. An imperative request preferred by one person to another, under a claim of right,… … Black's law dictionary
demand — I v. To claim as one s due; to require; to ask relief. To summon; to call in court II n. The assertion of a legal right; a legal obligation asserted in the courts. An imperative request preferred by one person to another, under a claim of right,… … Black's law dictionary
Request TV — Infobox Network network name = REQUEST TV network network type = Cable Pay per view television service available = United States, national, however service is now defunct (off the air) owner = Liberty Media and Twentieth Century FoxRequest TV is… … Wikipedia
demand — de·mand 1 n 1: a formal request or call for something (as payment for a debt) esp. based on a right or made with force a shareholder must first make a demand on the corporation s board of directors to act R. C. Clark a written demand for payment… … Law dictionary
Demand responsive transport — or Demand Responsive Transit (DRT) or Demand Responsive Service[1] or Dial a ride or Flexible Transport Services[2] is an advanced, user oriented form of public transport characterised by flexible routing and scheduling of small/medium vehicles… … Wikipedia
demand — vb Demand, claim, require, exact are comparable not as close synonyms but as sharing the basic meaning to ask or call for something as due or as necessary or as strongly desired. Demand strongly implies peremptoriness or insistency; if the… … New Dictionary of Synonyms
Demand — De*mand , n. [F. demande, fr. demander. See {Demand}, v. t.] 1. The act of demanding; an asking with authority; a peremptory urging of a claim; a claiming or challenging as due; requisition; as, the demand of a creditor; a note payable on demand … The Collaborative International Dictionary of English
Demand Media — Demand Media, Inc. Type Public (NYSE: DMD) Industry Internet … Wikipedia
demand — [di mand′, dimänd′] vt. [ME demaunden < OFr demander, to demand < L demandare, to give in charge < de , away, from + mandare, to entrust: see MANDATE] 1. to ask for boldly or urgently 2. to ask for as a right or with authority 3. to… … English World dictionary
Demand response — This article is about the electrical concept. For the transport concept, see Demand responsive transport. A clothes dryer using a demand response switch to reduce peak demand In electricity grids, demand response (DR) is similar to dynamic demand … Wikipedia
